Türkiye’de olağanüstü hal döneminde meslekten ihraç edilip tutuklanan Hizmet Hareketi mensuplarına yardım edenler bile baskılardan nasibini aldı. Mersin’de yaşayan İngilizce öğretmeni Halime Gülsu (34) o isimlerden biriydi.

Gülsu, 15 Temmuz’dan sonra okulu kapatıldığı için evinde annesiyle yaşıyor, bu arada da annesi babası tutuklanan, yalnız kalan çocuklara yardım ediyordu. Bu yaptığı suç kabul edildi ve 20 Şubat 2018’de gözaltına alındı.

12 gün gözaltında kaldıktan sonra 3 Mart 2018’de Mersin Sulh Ceza Hâkimliğince tutuklanıp Tarsus 3 No’lu Kadın Kapalı Cezaevine gönderildi. Koğuşunda kendisi gibi 21 kadın daha vardı. Fakat Halime Gülsu hastaydı.

Çocukluğundan beri Sistemik Lupus Eritematozus (birçok organı etkileyebilen bir tür otoimmün bozukluğu) adı verilen bir hastalıkla mücadele ediyordu. Gülsu’ya gözaltında kaldığı süre boyunca raporlu ilaçları verilmedi. Ailesi tarafından emniyet müdürlüğüne teslim edilen raporları kaybolmuştu. Rapor olmadan ilaçlarını alamayan ve düzenli kullanamayan Halime Gülsu’nun gün geçtikçe durumu kötüleşti. Defalarca dilekçe yazarak hastalığını cezaevi yönetime bildirdi. Ne cezaevi doktoru, ne götürüldüğü Tarsus Devlet Hastanesi doktorları Gülsu’yu anladı.

28 Nisan 2018’de cezaevinde sabaha karşı komaya giren Halime Gülsu ilaçlarının tam ve zamanında verilmemesi ve tedavisinin yapılmaması sebebiyle hayatını kaybetti. Gülsu, tutuklu kaldığı yaklaşık iki ayı çok zor geçirdi. Ölmeden önce son iki gün ağırlaştı, tuvalet ihtiyacını bile koğuş arkadaşlarının yardımıyla giderecek kadar durumu kötüydü.

Ölmeden 4 gün önce Başbakanlık İletişim Merkezine (BİMER) mektup yazan Gülsu, gözaltı ve tutuklu kaldığı süre boyunca kendisine yapılanları üç sayfalık bir mektupta anlattı ve mektubunun sonunda “Hastalığım ciddi ve ölümcül bir hastalık olup gözaltına alındığım günden itibaren tutuklu bulunduğum ve dilekçeyi yazdığım bugüne kadar görevini ihmal eden, savsaklayan sıralı tüm görevliler için Mersin Emniyet Müdürlüğü, Tarsus Kapalı C.İ.K., Tarsus Devlet Hastanesinde gerekli işlemlerin başlatılmasını talep ediyorum” diye yazarak suç duyurusunda bulundu. Sergide de görülen bu mektup, TBMM İnsan Hakları Komisyonu Üyesi ve HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun çabalarıyla ölümünden yaklaşık 1 yıl sonra ortaya çıktı.

Halime Gülsu’nun ölümünde ihmal olup olmadığını sivil toplum kuruluşu MAZLUM-Der araştırdı ve 19 Mayıs 2019’da bir rapor yayınladı. Rapora göre genç öğretmen ihmal sonucu hayatını kaybetmişti. Raporda yer alan bir koğuş arkadaşının şu sözleri ihmali kanıtlıyordu: “Su verilmedi, yürüyemez haldeydi, boğazına kaçan dilini kaşıkla çıkardık, raporlu ilaçları gelmedi.” Ama yine de sorumlular hakkında soruşturma başlatılmadı ve Mersin Cumhuriyet Savcılığı ‘kovuşturmaya gerek yoktur’ diyerek dosyaya takipsizlik kararı verdi.

Tarsus Kadın Kapalı C.İ.K. A-7 koğuşunda yaklaşık 2 ay kalan Halime Gülsu’dan geriye; ailesi tarafından Tenkil Müzesine bağışlanan, cezaevi bahçesinde çektirdiği bu kare, o gün giyindiği sarı kazağı, çiçekli başörtüsü ve en son kullandığı ilaçlarının kutuları kaldı.

KİŞİSEL Ve İDARİ SÜREÇ

Doğum Tarihi: 03 Ekim 1984
Yaşı: 34
Cinsiyeti: Kadın

Mesleği-Ünvanı: İngilizce Öğretmeni
Medeni Durumu: Bekar
Eşinin İsmi: –
Çocuklarının İsimleri: –
Eğitim Durumu-Okulu-Mezuniyeti: Tarihi İngilizce öğretmeni (Lisans)
Çalıştığı Kurum: Gaziantep Gazikent Lisesi
Açığa Alınma Kararı ve Tarihi:
KHK Kararı ve Tarihi :

GÖZALTI SÜRECİ

Gözaltı Tarihi : 20 Şubat 2018

Gözaltına Altına Alındığı Şehir: Mersin
Gözaltına Alan Emniyet Birimi: Mersin Emniyeti’ne bağlı TEM Şube Müdürlüğü
Gözaltı Süresi: 12 gün
Gözaltı Sürecindeki Hak İhlalleri: Ailesine gözaltı bilgisinin verildiğine dair tutanak imzalatıldığı halde aile ancak bir hafta sonra arandı. Aile bu süreçte Halime Gülsu’ya ulaşamadı. Ailesi tarafından emniyet birimine teslim edilen sağlık raporları kaybedildi. (bkz: BİMER’e yazılan dilekçe)Raporlu ilaçları verilmeyerek yaşam hakkı ihlal edildi. Gözaltındaki Sağlık Durumu İlaçlarını kullanamadığı için sağlığı günden güne kötüleşmeye başladı.

TUTUKLULUK SÜRECİ

Tutuklanma Tarihi: 3 Mart 2018
Tutuklandığı Şehir: Mersin
Tutuklama Kararı Talep Eden Savcılık: Mersin Cumhuriyet Savcılığı
Tutuklama Kararı Veren Mahkeme: Mersin 4. Sulh Ceza Hakimliği
Tutuklu Kaldığı Cezaevi: Tarsus 3 nolu Kadın Kapalı Cezaevi A-7 koğuşu
İsnat Edilen Suçlama: ‘Silahlı terör örgütüne üye olmak ve finansal yardım sağlamak’ iddiası

Hastalıkları: 15 yıllık Sistemik Lupus Eritamatozus (SLE) hastası.

Tutukluluktaki Sağlık Durumu: Sağlığı arkadaşlarının yardımı olmaksızın hareket edemeyecek derecede kötüleşti. İnsani ihtiyaçlarını dahi karşılayamaz hale geldi. Bilincini kaybettiği zamanlar oldu.

Tutukluluktaki Hak İhlalleri:  Cezaevi yönetimine defalarca yazılan ‘ACİL’ ibareli dilekçeler cevapsız bırakıldı.
Hastalığına zamanında müdahale edilmedi.
2 ay boyunca ilaçları verilmedi.
20.04.2018’de fenalaştı. 112 acil servisinden gelen görevlilerce durumunun iyi olduğu söylenerek koğuşuna geri gönderildi.

Temel İnsani Hak İhlalleri 15 yıldır SLE tedavisi gören Gülsu’yu muayene eden cezaevi doktoru ve Tarsus Devlet Hastanesi doktoru sağlığının yerinde olduğunu ileri sürdü. Günden güne kötüleşen sağlık durumu dikkate alınmadı. Talep ettiği ilaçlar verilmedi. En temel insan hakkı olan yaşam hakkı elinden alındı.

Hastalık durumuna dair yazdığı dilekçelerin sıklığı sebebiyle görevli infaz koruma memurlarınca kötü muamele ve hakarete maruz kaldı.

10 kişilik koğuşta 24 kişi kalma ve tek tuvalet tek banyo kullanımı gibi kötü yaşam koşulları hastalığının seyrini olumsuz etkiledi.

İşkence ve Kötü Muameli Tespiti:

BİMER’e yazılan dilekçe, gözaltı ve cezaevi sürecinde yaşananların resmi belgesidir. Gülsu, hastalığına dair yazdığı dilekçede tedavisinin hayati önem taşıdığının altını çizerken cezaevi yönetimi ve görevli infaz koruma memurlarınca maruz bırakıldığı kötü muamele ve hakaretler için de işlem başlatılması talebinde bulundu.

Otopsi Durumu: Mersin ve Tarsus Savcılıkları Gülsu’nun ölümünde ‘kovuşturmaya yer olmadığı’na karar verdi. Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu heyeti, Gülsu’nun SLE hastalığı sonucu öldüğüne hükmetti.

Sivil toplum kuruluşu MAZLUMDER, ölümde ihmal olup olmadığını araştırdı. 19 Mayıs 2019’da yayınladığı raporda, Halime Gülsu’nun ihmal sonucu öldüğünü tespit etti.

Ölümünden Sorumlu Kişi ve Kurumlar:

İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, AKP iktidarı (Recep Tayyip Erdoğan ve ‘Cadı Avı’ sürecinde imza yetkisi bulunan kabine üyeleri), Mersin Valiliği,
Mersin Emniyet Müdürlüğü(TEM’de) ve Yenişehir İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde 20Şubat-3Mart 2018 tarihleri arasında görev yapan memurlar
Mersin 4.Sulh Ceza Hakimliği,
Mersin Cumhuriyet Savcılığı,
Tarsus Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda görevli cezaevi savcısı, doktoru(Çağlar Özen), İnfaz Koruma Memurları, Cezaevi müdür ve müdür yardımcıları (3Mart-28Nisan 2018 arasında),

Tarsus Devlet Hastanesi’ndeki ilgili doktor.

Sorumlular Hakkında İşlem: Cezaevindeki işkence ve kötü muamele, tedavisinin geciktirilmesi sonucu ölümü örtbas edildi.
Sorumlular hakkında hiçbir işlem başlatılmadı. Cumhuriyet Savcısı Zeki Topaloğlu, bir yılın ardından sorumlular hakkında takipsizlik kararı verdi.

Diğer bilgi, belge ve raporlar: